اختلال هاي روانشناختي چيستند ؟

اختلال هاي رواني ، رفتارها يا فرآيندهاي ذهني هستند كه با انواع مختلف ناراحتي يا عملكرد معيوب ارتباط دارند .با اين حال آن ها پاسخ هاي قابل پيش بيني به رويداد هاي خاص نيستند .به عنوان مثال برخي از اختلال هاي رواني با اضطراب مشخص مي شوند اما افراد بسياري اكنون مضطرب هستند بدون اين كه بيمار رواني محسوب شوند . اضطراب قبل از قرار ملاقات مهم يا شب قبل از امتحان مناسب است اما اضطراب هنگام وارد شدن به آسانسور مناسب نيست . همچنين مقداري اضطراب قبل از مصاحبه شغلي ، عادي است و اين احساس كه قلب شما آن چنان مي زند كه انگار مي خواهد از سينه شما بيرون بزند و بعد اجتناب كردن از مصاحبه عادي نيست .

ملاك هايي براي تعيين كردن رفتار نابهنجار

1-      غير عادي بودن : رفتارهاي مرتبط با اختلال هاي رواني ممكن است غير عادي باشند اما رفتار يا فرآيندهاي ذهني نامتداول به خودي خود نا بهنجار نيستند .فقط يك نفر صاحب ركورد سريع ترين دونده يا شناگر است اين فرد با شما تفاوت دارد اما نابهنجار نيست .

2-       ادراك يا تعبير معيوب واقعيت : در خيلي از جوامع الهام گرفتن از عقايد مذهبي به هنجار است اما اعتقاد داشتن به اين كه خداوند با شما صحبت مي كند نا بهنجار است . شنيدن صداها و ديدن چيزها توهمات محسوب مي شود و همچنين افكار گزند و آسيب مانند اعتقاد داشتن به اين كه ماموران مافيا يا پليس مي خواهند شما را دستگير كنند علايم اختلال محسوب مي شوند ( البته در صورتي كه آن ها واقعا در تعقيب شما نباشند) .

3-      ناراحتي شخصي قابل ملاحظه : اضطراب ، ترس ، افسردگي و حالت هاي روان شناختي ديگر منابع ناراحتي شخصي هستند و ناراحتي شخصي خيلي زياد با در نظرگرفتن موقعيت زندگي فرد ممكن است نابهنجار محسوب شود .

4-      رفتار خود شكن : رفتار يا فرآيند ذهني كه به جاي خوشحالي و خشنودي به فلاكت شخصي منجر مي شوند ممكن است از اختلالات رواني خبر دهند . مشروب خواري مزمن يا انواع ديگر سوء مصرف مواد كه سلمت فرد و زندگي شغلي و خانوادگي او را مختل مي كنند نابهنجار محسوب مي شوند .

5-      خطرناك بودن : رفتار يا فرآيندهاي ذهني كه براي خود فرد يا ديگران مخاطره آميز هستند . افرادي كه تهديد به خودكشي مي كنند يا دست به خودكشي مي زنند يا افرادي كه ديگران را تهديد يا به آن ها حمله مي كنند نا بهنجار محسوب مي شوند .اما بايد موقعيت را در نظر داشت ، رفتار تبهكارانه ممكن است خطرناك باشد اما لزوما حاصل ذهن نابهنجار نيست .رفتار پرخاشگرانه ي كنترل شده در ورزش ها ممكن است با قرادادهاي سودمند تقويت شود اما تشخيص اختلال رواني در مورد آن داده نمي شود .

6-     قابل قبول نبودن اجتماعي در فرهنگي خاص : وقتي كه مي خواهيم قضاوت كنيم كه آيا الگوي رفتاري بهنجار است يا نه بايد زمينه فرهنگي را در نظر داشته باشيم . رفتاري كه در يك فرهنگ قابل قبول است امكان دارد در فرهنگي ديگر نابهنجار محسوب شود .

 

انواع اختلال هاي رواني :

اختلالات رواني از اختلال هاي نسبتا ملايم تا اختلال هاي شديدتر و مزمن مانند اسكيزوفرني و اختلاي دو قطبي گسترش دارند . از جمله اختلال هاي ملايم مي توان به اختلال سازگاري اشاره كرد . اين اختلال واكنشي ناسازگارانه به عامل استرس زاي مشخص است و با مشكلات تحصيلي ، شغلي يا اجتماعي توصيف مي شود كه از مشكلاتي كه معمولا توسط اين عامل استرس زا ايجاد مي شوند فراتر هستند . در صورتي كه فرد ياد بگيرد با عامل استرس زا كنار بيايد يا چنانچه اين عامل رفع شود پاسخ ناسازگارانه مي تواند برطرف شود . اگر يك رابطه عاشقانه خاتمه يابد و شما نتوانيد فكرخود را روي درس هايتان متمركز كنيد ممكن است براي اختلال سازگاري مناسب باشيد . ترك كردن خانه براي اولين بار جهت رفتن به دانشگاه در شهري ديگر يك عامل استرس زاست . احساس هاي زودگذر تنهايي و افسردگي خفيف به خاطر جداشدن از خانواده و دوستان يا اضطراب درمورد انجام دادن موفقيت آميز تكاليف درسي و پيدا كردن دوستان جديد سازگاري هاي طبيعي با چنين عامل استرس زايي هستند اما در صورتي كه شسكايت هاي هيجاني فرد از سطح مورد انتظلر فراتر روند يا چنانچه توانايي عمل كردن او مختل شده باشد تشخيص اختلال سازگاري موجه است . براي مثال اگر دانشجويي كه دور از خانواده است  در دانشگاه از تعامل هاي  اجتماعي خودداري كند يا در خارج شدن از بستر يا حضور در كلاس ها مشكل داشته باشد اين واكنش سازگاري ممكن است بيش از حد بوده و اين تشخيص را موجه مي سازد . اما بين واكنش مورد انتظار و اختلال سازگاري مرزهاي دقيقي وجود ندارد .

اين بحث ادامه دارد ...